ISO 42001 Yapay Zeka Yönetim Sistemi Standardı Nedir?
ISO/IEC 42001:2023 Belgesi, yapay zeka yönetim sistemleri için en son standarttır.
ISO 42001:2023 Artificial Intelligence Management System (AIMS) dilimize ise Yapay Zeka Yönetim Sistemi (YZYS) olarak çevrilmiştir.
Diğer düzenlemelere öncülük ederek, kuruluşların güvenilir bir AI yönetim sistemi kurması için risk yönetimi, AI sistemi etki değerlendirmesi, sistem yaşam döngüsü yönetimi ve üçüncü taraf tedarikçiler gibi gereklilikleri kapsar.
Bu standart, yapay zekanın başarılı bir şekilde benimsenmesi ve daha geniş çaplı dijital dönüşüm için kritik öneme sahip olan sorumlu geliştirme, dağıtım ve operasyonu garanti altına alır.
Yapay zeka yönetim sistemi standardı ISO/IEC 42001, kuruluşlara etik, şeffaflık ve sürekli öğrenme gibi yapay zeka zorluklarını ele alma konusunda rehberlik sağlar.
Bu metodik yaklaşım, işletmelerin riskleri ve fırsatları yönetirken inovasyon ve yönetişim arasında denge kurmasına yardımcı olur.
Standardın titiz yapısı, diğer yönetim sistemleriyle, özellikle Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi (ISO/IEC 27001) ve Kişisel Veri Yönetim Sistemi (ISO/IEC 27701) ile uyumludur.
ISO 42000:2023 Yapay Zeka Yönetim Sistemi Standardı İçerisinde:
Standardın içerdiği çok sayıda kontrol arasında, odak noktasını daha iyi anlamamıza yardımcı olacak bazı temel unsurları belirlemek mümkündür:
Risk Yönetimi: Kuruluşların, yönetim sisteminin tüm yaşam döngüsü boyunca riskleri belirlemek, analiz etmek, değerlendirmek ve izlemek için süreçler uygulaması gerekmektedir.
Yapay zeka etki değerlendirmesi: kuruluşlar, yapay zeka sisteminin kullanıcıları için olası sonuçları değerlendirmek üzere bir süreç tanımlamalıdır. Etki değerlendirmesi farklı şekillerde gerçekleştirilebilir, ancak yapay zekanın geliştirildiği teknik ve toplumsal bağlamı dikkate almalıdır.
Sistem Yaşam Döngüsü Yönetimi: Kuruluşlar, planlama, test etme ve bulguları düzeltme dahil olmak üzere Yapay Zeka Sisteminin geliştirilmesinin tüm yönleriyle ilgilenmelidir.
Performans optimizasyonu: Standart, performansa da güçlü bir vurgu yaparak kuruluşların yapay zeka yönetim sistemlerinin etkinliğini sürekli olarak iyileştirmelerini gerektiriyor.
Tedarikçi yönetimi: Kontroller yalnızca kuruluşun iç süreçlerini değil, aynı zamanda kuruluşun prensipleri ve yaklaşımıyla uyumlu olması gereken tedarikçileri de kapsar.
Uluslararası Elektroteknik Komisyonu'nun (IEC) Rolü
Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC), Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO) ile ortaklaşa olarak ISO 42001'in yayınlanmasında önemli bir rol oynamıştır. IEC'nin elektroteknoloji alanındaki uzmanlığı ve küresel uzman ağı, standardın teknik titizliğine ve uluslararası kabul görmesine önemli katkıda bulunmuştur.
ISO 42001 Standart Maddeleri Nelerdir?
ISO 42001:2023 Yapay Zeka Yönetim Sistemi Standart Maddeleri
ISO 42001:2023 Yapay Zekâ Standartı aşağıdaki ana bölümleri içerir;
- Kapsam
- Referanslar
- Terimler ve Tanımlar
- Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi (Yapay zeka Yönetim Sisteim)
- Liderlik (Yapay zeka politikası, roller sorumluluklar)
- Planlama (Risk ve Fırsatları ele almak için eylemler)
- Destek (Dokümante edilmiş bilgilerin oluşturulması ve güncellenmesi)
- İşletme (Operasyonel Planlama ve kontrol)
- Değerlendirme (izleme, ölçme ve Analiz)
- İyileştirme (Geliştirme)
- EK A Referans Kontrol hedefleri ve Kontrolleri
- EK B Yapay zekâ kontrolleri için uygulama kılavuzu
- EK C Yapay zekâ ile ilgili potansiyel kurumsal hedefler ve risk kaynakları
- EK D Etki alanları veya sektörler arasında YZ yönetim sisteminin kullanımı
ISO 42001:2023 Sertifikasının Faydaları Nelerdir?
- Yapay zeka çözümlerinizin adil, güvenilir ve şeffaf olduğunu belirtmek isterseniz, ISO 42001 sertifikası rekabette sizi bir adım öne çıkarır.
- Yapay zeka teknolojisiyle faaliyet gösteren firmalar için en ciddi tehlikelerden biri, hukuki cezalar ve müşteri güveninin sarsılmasıdır. ISO 42001 ile yasal gereklilikleri yerine getirir ve itibarınızı güvence altına alırsınız.
- KVKK, GDPR gibi diğer yasalara uyumu kolaylaştırır,
- Yapay zeka süreçlerinde oluşabilecek, etik, güvenlik gibi risklere proaktif çözüm sunmanıza olanak sağlar,
- Müşteri güvenini ve memnuniyetini artırır, bu da iş hacminin artmasına yol açar,
- Müşteriler, tedarikçiler ve alt yükleniciler ile iş yapabilmek için onların her türlü yönetim sistemi sertifikasyon iş gereksinimlerini karşılayarak önemli bir rekabet avantajı elde edin,
ISO 42001:2023 Belgesi Kimler için Gerekli?
ISO 42001 belgesi, özellikle aşağıdaki alanlarda faaliyet gösteren işletmeler için önemli faydalar sunar:
- Yapay zeka geliştiren teknoloji şirketleri
- Büyük veri ve analiz çözümleri sağlayan işletmeler
- Finans, sağlık, sigorta gibi yoğun düzenleyici uyumluluk gerektiren alanlar
- Siber güvenlik ve veri koruma ile ilgili şirketler
- Kamu kuruluşları ve akıllı şehir projeleri yürüten ajanslar
- Endüstri 4.0, otomasyon ve otonom sistemleri benimseyen işletmeler
- Yapay zeka kullanıcısı olan tüm işletmeler